Archives

Genel

Karagöz’ün Ustası Çocuklar İçin Mesaide

Türk gölge oyunu Karagöz’e birçok yenilik kazandıran ve 40 yıllık sanat hayatında 20 binden fazla tasvir ortaya koyan Suat Veral, çocuklar için doğa-hayvan sevgisi temalı, kavga ve şiddetten uzak oyunları sahnelemeye hazırlanıyor.

İZMİR – AHMET BAYRAM

Geleneksel Türk gölge oyununa 20 binden fazla tasvir, dev perdede bir metre boyundaki tasvirlerle oyun ve Türkiye’nin ilk kadın Karagöz ustası Merve İlken’i yetiştirmek gibi pek çok yenilik kazandıran Suat Veral, kavga ve şiddetten uzak, doğa ve hayvan sevgisi temalı oyunları izleyicilerle buluşturacak.

Ağabeyi Tevfik Veral’i örnek alarak Türk gölge oyunu Karagöz’e tasvir yapmaya başlayan Kültür ve Turizm Bakanlığı sanatçısı Veral, geçen süreçte kendini geliştirip, oyun yazdı ve oynattı.

Karagöz’ün bilinirliğini artırmak için çalışan Veral, Türkiye’nin yanı sıra yurt dışında da çok sayıda temsile çıktı ayrıca tasarladığı 20 bini aşkın oyun tasvirinden seçmelerin yer aldığı sergiler açtı.

Türkiye’nin ilk kadın Karagöz ustasını da yetiştiren Veral, 40 yıla ulaşan sanat hayatında şimdi de Karagöz okulu ve müzesi açmanın hayalini kuruyor.

“Karagöz şimdi herkese bir şey hatırlatıyor”

12. İzmir Uluslararası Kukla Günleri’nin davetlisi olarak geldiği kentte AA muhabirine, ağabeyi Tevfik’in Veral’ın el vermesiyle 16 yaşında tasvir yaparak başladığı gölge oyununa hayatını adadığını söyledi.

Veral, gölge oyunu gibi sanatların çocuk eğitiminde önemli bir araç olduğuna dikkati çekti.

Günümüzde çizgi film ve internetin pek çok insanı etkilediğini aktaran Veral, şöyle konuştu:

“Teknoloji güzel ama sınır tanımıyor, insanların düşünceleri maalesef gitgide bizdeki benlikten uzaklaşıyor. Teknoloji etkisini göstermeye başladığında ‘bu sanatlar, Karagöz unutuldu’ dendi ama Karagöz şimdi herkese bir şey hatırlatıyor. Hikayelerimizi güncel tutuyoruz, mümkün olduğu kadar mesaj vermeye çalışıyoruz. İnsanı sorgulatabilecek noktaya geldi. Daha yapacak çok projem var. Karagöz’ün çocuklara daha fazla tesir edeceği, kavga ve şiddetten uzak oyunlar üzerinde çalışıyorum. Doğa ve hayvan sevgisi temalı oyunlar yazıyorum. İstanbul’da bir Karagöz müzesi okulu açmayı hayal ediyorum.”

Continue Reading
Genel

Gölge Oyunu Özel Eller’in Maharetiyle Yaşatılıyor

Gölge oyununun önemli ustalarından Suat Veral, engellilere karakter çiziminden perdede canlandırma tekniklerine kadar hayali olmanın inceliklerini anlattı.

Anadolu topraklarında 500 yıldır geleneksel Türk sanatının bir parçası olmayı sürdüren gölge oyunu, Ümraniye Belediyesi’nin desteğiyle hayali Suat Veral tarafından hayata geçirilen proje kapsamında, engellilerin maharetli ellerinde hayat buldu.

Ümraniye Belediyesi Engelliler Kültür ve Eğitim Merkezi’nde düzenlenen kursa, 16 engelli kursiyer katıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sanatçısı da olan hayali Suat Veral, Türkiye’nin ilk kadın karagöz ustası Merve İlken ile seyirlik eğlence olmanın ötesinde, beyaz perdede işlenen konular yönüyle de 7’den 70’e toplumun her kesimine bir şekilde dokunan gölge oyununun karakter çiziminden perdede canlandırma tekniklerine kadar her aşamasını engelli kursiyerlere anlattı.

Geleneksel Türk sanatının bir parçası olan gölge oyununun da engel tanımadığını gösteren kursiyerler, yeni bir sanat dalının tüm inceliklerini öğrenmenin de mutluluğunu yaşadı.

Engelli kursiyerler ilk önce deve derisinden çizdikleri gölge oyunu karakterlerini daha sonra boyalarla renklendirdi. Kursiyerler karakter hazırlamayı öğrendikten sonra kendi yazdıkları oyunları bir hayali gibi perde arkasında seslendirerek sahneledi.

“Ahilik kültüründeki usta-çırak ilişkisine bağlı kalındı”

Engellilere gölge oyunu sanatını öğretme fikriyle yola çıkan Veral, Ümraniye Belediyesi’nin desteğiyle başlayan projeyi, AA muhabirine anlattı.

Eğitime sanatın mutfak kısmı olan deri çalışmaları ve çizimlerle başladıklarını belirten Veral, “Gölge oyunu sanatını bu kurs kapsamında pratiğe dökerek, engelli kursiyerlerimizin el becerilerinin nasıl olduğunu gördük.” dedi.

Uygulamada, kök boyası, ıhlamur kütüğü ve nevregan gibi geleneksel araçlar kullanılarak ahilik kültüründeki usta-çırak ilişkisine bağlı kalındığını dile getiren Veral, hiçbir şey atlamadan bu sanatın özünde ne varsa onu aktardıklarını söyledi.

Veral, kursiyerlerin karakter yapım aşamasından sonra perdede yansıtacakları hikayelerini yazdıklarını aktardı.

Kursiyerlerin bu sanat dalıyla ilgili detayları öğrendikçe endişelerinin ortadan kalktığını anlatan Veral, “Engelli kardeşlerimiz, yediden yetmişe toplumun her kesiminde yaygınlaştırılan bu sanatın, bir manada eksik kalan tarafını tamamlamış oldu. Diğer arkadaşlarına da örnek, aynı zamanda hayali olacaklar. Burada bir hedef var ve bu hedefi iyi görmek lazım.” diye konuştu.

Eğitim sonunda katılımcılara sertifika verileceğini de belirten Veral, yeni dönem gölge oyunu kursları için de talep aldıklarını dile getirdi.

 

( Anadolu Ajansı )

Continue Reading
Genel

Geleneksel Türk Gölge Oyunu’na Adanan Hayat

Geleneksel Türk gölge oyununun ustalarından hayali Suat Veral, 16 yaşında başladığı meslek yaşamında 33 yılı geride bıraktı – Oluşturduğu 1 metrelik tasvirlerle Karagöz ve Hacivat’ı daha geniş kitlelerle buluşturmayı hedefleyen Veral’ın 20 bini aşkın oyun tasviri bulunuyor – Veral: “Genç ve çocukların sıkıntılarından biri, televizyon ve internet internet bağımlısı olmaları. Bunun bir nedeni de böyle güzel sanatları görmemiş olmaları”

Geleneksel Türk gölge oyununun ustalarından hayali Suat Veral, 16 yaşında başladığı meslek yaşamında tasarladığı 20 bini aşkın oyun tasviriyle 33 yılı geride bıraktı.

İstanbul ‘da 1966 yılında dünyaya gelen Veral, ağabeyi Tevfik’in el vermesiyle geleneksel Türk gölge oyunu Karagöz’e tasvir yapımıyla başladı.

Zaman içinde kendini geliştirip, oyun yazan ve oynatan Veral, geride kalan 33 yılda, Karagöz’ün bilinirliğini artırmak ve geliştirmek için çalıştı.

Türkiye ‘nin yanı sıra yurtdışında da çok sayıda temsile çıkan Veral, ayrıca tasarladığı 20 bini aşkın oyun tasvirinden seçmelerin yer aldığı birçok sergi açtı.

Veral, son olarak, Karagöz ve Hacivat’ı daha geniş kitlelerle buluşturma amacıyla 3 metrelik perdede, yanında yetiştirdiği yeğeni Merve İlken ile sahnelediği 1 metrelik tasvirleri oluşturdu.

Suat Veral, geleneksel gölge oyununun ahilik geleneğini barındırdığını belirterek, “Ağabeyim, benim ilk ustam. Bana, ‘kopya çekmeyeceksin’ dedi. Çizmeye başladım, 33 yılın içerisinde o kültürün ne kadar değerli olduğunu anlamaya başladım. Bu emekler hiç boş değilmiş” diye konuştu.

İşini, topluma hizmet olarak değerlendirdiğini dile getiren Veral, Karagöz’ün “yok olmaya yüz tutmuş sanat” olarak adlandırılmasına şu sözlerle karşı çıktı:

“Çok çeşitli sanatlarımız var. Bazılarına böyle denebilir ama Karagöz, bence böyle olmamalı. Dünyada gölge oyunu, ivme ve çıtasını modernize edilmiş şekilde yükseltmiş. Geçmişte Osmanlı dili kullanılmış olabilir ama yeni neslin anlayabileceği dili kullandığınızda çok ilgi alıyor. Karagöz’ü, ağdalı dilden uzak tutuyorum. Karagöz, her yaşa hitap ediyor, ona göre senaryo yazıyorum.”

Veral, Karagöz’ün yaygın şekilde gelecek nesillere ulaşması için her büyükşehir belediyesi bünyesinde eğitim de verilen “Karagöz Müzesi” kurulması gerektiğini ifade etti.

– “Teknoloji, bir yere kadar”

Suat Veral, tasvirlerinin geçmiştekilere farkının hep gülümsemeleri olduğuna değinerek, şunları söyledi:

“Genç ve çocukların sıkıntılarından biri, televizyon ve internet internet bağımlısı olmaları. Bunun bir nedeni de böyle güzel sanatları görmemiş olmaları. Teknoloji de bir yere kadar. Artık toplum, bundan da sıkılmaya başladı. Aileler olumsuz şeyleri almasından da rahatsız oldu. Bu noktada Karagöz, önemsenmeli. Eğitici ve öğretici kısmına, sahip çıkmalıyız. Akademisyenlerimizin, topluma faydası olabilecek yönüyle kucaklaştırma adına Karagöz’ü yeniden ele alması lazım.”

– Guinness hedefi

Veral, Karagöz ve Hacivat’ın dünya genelinde bilinirliğini artırmak amacıyla 2 metrelik tasvirlerle Guinness Rekorlar Kitabı’na başvurduğunu dile getirerek, “Guinness, ilklerin kitabı. Karagöz’ün çıtası yüksek olmalı. Bir metrelik tasvirlerle deriye yapılması zaten zor denilen aşamaları aştıysak, düşüncem 2 metre olsun, ilk olsun, Guinness onaylasın, biz de bunun keyfini sürelim. Bu salonlara bir metrelikler yetmeyecek, iki metrelikler hazır olsun” diye konuştu.

-Tasvirlerin yapımı

Suat Veral, Karagöz tasvirlerinin yapımını ise şöyle anlattı:

“Tasvirler, geçmişte deve derisi üzerine çalışılmış ama ilerleyen süreçte deve kesimi az olduğu için dana derisi üzerinde çalışmalar yapılmış. Biz de yoğunlukla dana derisi üzerine çalışıyoruz. Deriye çiziyoruz, iç kısmını detaylandırıyoruz, makasla kesiyoruz. Nevregan dediğimiz, kendi ürettiğimiz bıçakla işliyoruz. Daha sonra deriye göre zımpara kullanabiliriz. Üçüncü aşamada kök boyası esastır. Ben de kök boyasıyla günümüzdeki boyalardan karışım yapıyorum. Özellikle buluş diyebileceğimiz noktada, o kimlik ve giysileri daha renkli gösterebilmek için geliştirdim.”

radikal.com.tr

Continue Reading
Genel

Büyük Perdede Karagöz Keyfi

Geleneksel Türk gölge oyununun ustalarından hayali Suat Veral, oluşturduğu 1 metrelik tasvirleriyle 3 metrelik perdede Karagöz ve Hacivat’ı sahneliyor.

İzmir Uluslararası Kukla Günleri’ne katılan Suat Veral, AA muhabirine, hayali Küçük Ali’nin 1974’teki ölümünün ardından Karagöz ve Hacivat’taki ivmenin yavaşladığını ifade etti.

Yaklaşık 33 yıldır hayali olarak çalıştığını ve geleneksel Türk gölge oyunu tasvirleri ürettiğini belirten Veral, “Dünyada gölge oyunu ve kukla, ayrı bir yerde bulunuyor. Kitleler çoğalıyor, talep de artıyor. Geleneksel gölge sanatımız da bunlardan geri duracak değil. Büyük salonlarımızın olması nedeniyle büyük tasvirlere ihtiyaç duyuluyor” diye konuştu.

Suat Veral, İzmir Uluslararası Kukla Günleri için yazdığı “Karagöz Şenlikte” oyununu, yetiştirdiği “ilk kadın hayali’ olduğunu belirttiği Merve İlken ile 1 metre boyunda Karagöz tasvirleriyle sahnelediğini kaydederek, şunları söyledi:

“Eni 3 metre, yerden yüksekliği yaklaşık 2,5 metre perdede, büyük salonlarda ilk ve özel çalışmayı İzmir’de sahneliyoruz. İnanılmaz ilgi görüyoruz. Bu, gençlerimiz, toplumumuz, çocuklarımız adına önemli başlangıç olacak, Karagöz bu sayede daha çok ilerleyecek, hiçbir zaman geri kalmayacak.”

Büyük Karagöz tasvirleriyle, daha önce bir kez oyun sahnelediğini hatırlatan Veral, şöyle devam etti:

“Ama bunun farkı, artık geniş kadroyla sahnelenmesi. 20 karakter var. Mesela pilavcı, tahta bacak, çocuklar, kantocu ki eskiler bilir ama çocuklar bunu görünce ayrı mutlu oluyorlar çünkü içindeki hareketler farklılık katıyor. Laz karakterimiz var, bir de horon tepen 4’lü grup var. Bizi temsil eden kültürümüzü, 1 metrelik tasvirlerle yansıtabiliyoruz. 1 metrelik tasvirlerle oyunumuzu sahnelemeyi sürdürmek istiyoruz”

Veral, deriden oluşturulan tasvirlerin, el emeği göz nuru olduğuna değinerek, “Hissettiğimizi ve dokunduğumuzu yapıyoruz. Teknolojinin önüne geçen de bu” ifadesini kullandı.

Büyük tasvirleri, ağırlıklarına rağmen 1,5 metrelik sopalarıyla oynatan Merve İlken ile gurur duyduğunu dile getiren Veral, “İnanıyorum ki dünyada ses getirecek, geleneksel sanatımıza ayrı bir ivme kazandıracak” dedi.

“Gençler devasa tasvirlerle Karagöz’ü dünyanın her tarafında sahneleyecek”

Suat Veral, gençlerin çok yoğun ilgi göstermesine rağmen araştırma yapıp öğrenebilecekleri bir okul bulunmadığına işaret ederek, büyükşehirlerde kurulacak Karagöz müzelerinin, bu açığı kapatabileceğini ifade etti.

İmkan verilmesi durumunda gençlerin devasa tasvirlerle dünyanın her tarafında geleneksel Türk gölge oyununu sahneleyebileceğini vurgulayan Veral, “Bu sanatı, çocuklarımız ve gençlerimiz yaşatacak” diye konuştu.

Veral, 1 metrelik tasvirlerin de yer aldığı “Ustadan Çırağa Karagöz Tasvirleri” sergisinin de İzmir Resim Heykel Müzesi Kültürpark Sanat Galerisi’nde gezilebileceğini kaydetti.

“Sanatımı sevdiğim için artık bana ağır gelmiyor”

Merve İlken de 1 metrelik tasvirlerin kullanıldığı oyunda görev almaktan gurur duyduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:

“Bir bayan olarak büyük tasvirleri birkaç dakika perdede tutmak zor olmayabilir ama bunu dakikalara yaydığınız zaman, bayan açısından güç gerektiren bir şey oluyor. Sanatımı sevdiğim için artık bana ağır gelmiyor, daha çok mutluluk veriyor.”

İşi dolayısıyla çok iyi geri dönüşler aldığını anlatan Veral, “Dünya Kadınlar Günü’nde de örnek olduğum için çok mutluyum. Bayanların el atmadığı meslek kalmadı. Bayanlar neden anne gözüyle çocuğu oynamasın, Karagöz’ü oynamasın” görüşünü dile getirdi.

12 ve 20 Mart’ta İzmir Sanat’ta, 13 Mart’ta Karşıyaka Çarşı Kültür Merkezi’nde sahnelenecek “Karagöz Şenlikte” oyununun konusu ise şöyle:

“Karagöz ile kadim dostu Hacivat birlikte konuşurlarken, uzaktan gelen müzik seslerini duyan Karagöz, sesin kaynağını merak eder. Bunun sebebini Hacivat’a sorar. Meydanda kocaman bir çadır kurulduğunu ve içinde eğlenceler düzenlendiğini öğrenen Karagöz, heyecanlanır ve Hacivat ile şenliğe giderler.”

aa.com.tr

Continue Reading
Genel

Karagöz ve Hacivat Hünerlerini Sergiliyor

İstanbul Tasarım Merkezi”nde açılan Karagöz Hacivat Tasvirleri Sergisi, yeni bir müzenin de habercisi. Türk halkının bu oyuna sahip çıktığını söyleyen Hayali Suat Veral, ”Bu da bizi geleneksel Türk gölge oyununa sahip çıkma amaçlı büyük projeler yapmaya yönlendiriyor” diye belirtiyor.

Geleneksel Türk gölge oyunu sanatı Karagöz ve Hacivat, yeni bir sergiyle selamlıyor bizleri. İstanbul Tasarım Merkezi”nde açılan Karagöz Hacivat Tasvirleri Sergisi, Hayali Suat Veral tarafından düzenleniyor. 32 yıllık sanat hayatında Kültür Bakanlığı ile paylaştığı 20 bin tasviri bulunan, 1 ve 1.5 metrelik tasvirleri ile bilinen Veral, gittiği her yerde elinden geldiğince küçük bir Karagöz müzesi oluşturmaya çalışıyor. Geleneksel Türk gölge oyununda tasvirin ne denli önemli olduğunu anlatmak ve yaptığı çalışmaları toplumla paylaşan Hayali, Karagöz ve Hacivat Tasvir Sergisi’ni İstanbul Tasarım Merkezi”nde açma nedenini ise şu cümlelerle sıralıyor: ”Önemli bir tarihi ve özel bir yeri olan bu mekânda, geçmişi asırlara dayanan kadim bir sanatı ortak noktada buluşturmak istedik. Bu ortak noktada çok güzel tepkiler aldı. Tabii ki Karagöz ve Hacivat”a her yerde büyük bir ilgi var. Bu sanatın yaşamasını ve nesillerden nesillere aktarılması için daha büyük çapta çalışmalar yapmamız konusunda bir ısrar da var. Nihayetinde Türk halkı Karagöz Hacivat”a sahip çıkmak istiyor. Bu da bizi geleneksel Türk gölge oyununa sahip çıkma amaçlı büyük projeler yapmaya yönlendiriyor.”

İSTANBUL’A TAŞINIYORLAR

Karagöz ve Hacivat Tasvir Sergisi geleneksel Türk gölge oyunu adına önemli bir sergi. Veral”ın toplumda Karagöz”ü yaşatmak ve ilerletmek amaçlı yaptığı önemli çalışmalarından biride en çok ilgiyi gören 1 metrelik tasvirleri. Bu sergide de 1 metrelik tasvirler yer alıyor. Bunun yanısıra Veral”ın gölge oyunu adına oluşturduğu arşivden özel parçalar da yine bu sergide yer alıyor. Sergiyi, ileride kurmayı düşündüğü Karagöz ve Hacivat müzesi için bir adım olarak adlandıran Veral ”Aslında uzun zamandır yine büyük bir proje üzerinde ekibim ile birlikte çalışıyorum. Umarım güzel bir adım daha atmış olacağız. Hatta kimbilir Karagöz ve Hacivat yakında İstanbul”a taşınır” diyor.

Ağır bir dile gerek yok

Hayali Suat Veral, günümüzde bu sanatı anlatmanın ağır bir dili olmaması gerektiğinin de altını çiziyor: ”Özgün ve aynı zamanda eğitici, öğretici ve kendine bağlayıcı yazılar ve ifadelerle gençliğe yansıtılmalı. Karagöz”ün tanınmaması adına yapılan en büyük yanlış ise birkaç oyun izleyip birkaç metin ezberleyerek ve bazı eski ustalardan 15-20 günlük kısa süreli kurslar alarak, daha bu sanatın inceliklerini anlamamış ve tanıyamamış kişilerin topluma Karagöz sanatçısı olarak sunulması. Benim en önemli sloganlarımdan birisi Karagöz”ün evlerde ve aileler arasında yaşatılmasıdır. Bunun için yaptığım çalışmalarda söz konusu. Yakın zamanda komşumuz Yunanistan Karagöz”e sahip çıkmış ve hatta patent almaya kadar gitmiştir. Belirttiğim yanlış uygulamalar ve çalışmalarla bu sanata sahip çıkmak oldukça güç. Bu sanatın devletimiz tarafından denetlenmesi birçok hatayı ortadan kaldıracak ve Karagöz”ün kültürümüzde ne denli önemli bir yeri olduğunu tüm dünyaya göstermiş olacağız.”

yenisafak.com.tr

Continue Reading
Genel

Söke’de Çocuk Hakları Günü Kutlandı.

Söke’de yıllardır Söke Kent Konseyi Çocuk Meclisi tarafından geleneksel hale getirilen ve son iki yıldır Kaymakamlık himayesinde resmi törenle kutlanan 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü, bu yılda çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.

Çocukların hakları olduğuna dair farkındalık oluşturmak; gerek çocukları, gerekse büyüklerini çocuk hakları konusunda bilinçlendirmek üzere gerçekleştirilen kutlama programı kapsamında çocuklar Atatürk Anıtı’na çelenk sundu. Cumhuriyet Meydanında gerçekleştirilen çelenk sunum törenine okulların öğrenci grupları ve Kent Konseyi Çocuk Meclisi üyelerinin yanı sıra İlçe Milli Eğitim Müdürü Özden Erdoğan, Kent Konseyi Başkanı Muzaffer Ceylan da katıldı.

“Çocuklar Karagöz ve Hacivat’la eğlendi”

Çelenk sunum töreninin ardından Söke Belediyesi’nin de katkılarıyla gerçekleşen gölge oyunu etkinliğine geçildi. Söke Belediyesi Vali Recep Yazıcıoğlu’nda gerçekleşen etkinlikte çocuklar geleneksel gölge oyunu gösterisi olan “Karagöz ve Hacivat” ile eğlendi. Okullardan öğrenci gruplarının katıldığı Karagöz Hacivat gösterisi öncesinde tüm katılımcı öğrencilere Söke Belediyesi tarafından Atatürk’ün ‘Nutuk’ eseri dağıtıldı. Suat Veral ve ekibi tarafından sunulan gölge oyunu gösterisi çocuklar tarafından beğeni ile izlendi.

Continue Reading
DEVAMI
Newer Posts